świadomy
fragment Chuang Tsekiedy król Chao z Ch’u utracił królestwo, rzeźnik owiec* Yüeh wiernie za nim podążał. odzyskawszy królestwo król Chao postanowił wynagrodzić tych, co przy nim wytrwali. lecz gdy wysłannicy króla dotarli do rzeźnika Yüeh, ten powiedział:
— kiedy wielki król stracił królestwo, ja straciłem moje zajęcie; kiedy wielki król odzyskał królestwo, ja odzyskałem zajęcie. moja pozycja i moje zarobki zostały przywrócone. po co mówić o wynagrodzeniu?
wysłannicy powtórzyli te słowa królowi, a ten rzekł:
— przymuście go.
lecz na nalegania wysłanników Yüeh odparł:
— kiedy wielki król stracił królestwo, nie stało się to z mojej winy, zatem nie mogę podpadać karze; kiedy zaś wielki król odzyskał królestwo, nie stało się to dzięki mnie, zatem nie mogę być uważany za godnego wynagrodzenia.
wysłannicy powtórzyli te słowa królowi, a ten rozkazał:
— niech stanie przede mną.
lecz rzeźnik owiec* sprzeciwił się wysłannikom mówiąc:
— wedle praw Ch’u, należy dokonać ważnego czynu i posiadać wielkie zasługi, aby móc stanąć przed królem. tymczasem moja wiedza była za mała, by uchronić królestwo, a moja odwaga nie była wystarczająca, by zginąć z ręki buntowników. kiedy wojsko Wu wkroczyło do Ying, przestraszyłem się wydarzeń i uciekłem przed agresorem: a więc podążyłem za wielkim królem nie z własnej woli. teraz on chce mnie widzieć przed sobą łamiąc prawa i wbrew zwyczajom. nie dam się w ten sposób poznać światu.
król słysząc te słowa powiedział ministrowi obrony Tzu-ch’i:
— niska i podła jest pozycja rzeźnika Yüeh, lecz jego sposób rozumienia sprawiedliwości jest bardzo wysoki. przyjmij go w moim imieniu do grona trzech pierwszych ministrów.
tym razem rzeźnik powiedział:
— wiem dobrze, że pozycja trzech pierwszych ministrów znaczy więcej niż moja masarnia, i że wynagrodzenie dziesięciu tysięcy chung jest więcej warte niż zarobek rzeźnika, lecz jak mógłbym z zachłanności na wysokie stanowiska i wynagrodzenia sprawić, by mój król zdobył sławę szalonego rozdawcy przywilejów? nie odważę się na to i chcę wrócić do mego warsztatu rzeźnika.